Працоўныя дынастыі — гэта добра ці дрэнна? Дадзенае пытанне заўсёды спараджае шмат спрэчак. Адны лічаць, што сумесная праца са сваякамі негатыўна ўплывае на сямейныя адносіны, а прафесія, якая перайшла ад бацькі да дзяцей, не дае чалавеку магчымасці рознабакова развівацца. Іншыя ў корані не згодны з такой думкай. Тыя, у каго ў свой час на прадпрыемстве працавалі бацькі, з дзяцінства былі ў курсе шматлікіх завадскіх спраў, і, самі таго не заўважаючы, назапашвалі веды, знаёміліся са спецыфікай вытворчасці, а прыйдучы на прадпрыемства, сталі годнымі прадаўжальнікамі бацькоў і маці. Так, уносяць часцінку душы ў вялікі вытворчы канвеер «Азоту», пакідаючы сваё добрае імя ў гісторыі адкрытага акцыянернага таварыства, члены дынастыі Бяловых.
З самага заснавання завода працаваў на прадпрыемстве старэйшы прадстаўнік прозвішча, родапачынальнік дынастыі Міхаіл Васільевіч Бялоў. З 1970 па 1987 год ён займаў пасаду галоўнага энергетыка «Азоту». А пачалася яго працоўная біяграфія на заводзе з 8 ліпеня 1963-га, калі ён прыехаў з Невінамыскага азотна—тукавага ў Гродна. Быў аформлены начальнікам рэлейнай службы цэха электразабеспячэння. У 1965 годзе ўзначаліў дадзенае структурнае падраздзяленне:
— Нявіннамыск, Кемерава, Бярэзнікі, Арменія, Грузія, Сібір… Запрошаных спецыялістаў на прадпрыемстве працавала шмат. І мая дзейнасць пачыналася сярод сапраўдных прафесіяналаў, ужо знаёмых мне калег. Так, электратэхнічнай лабараторыяй кіравала Берта Карлаўна Верднік, якая да гэтага ўзначальвала аналагічнае падраздзяленне ў Нявіннамыску. Выклік у Гродна мне таксама аформіў былы намеснік галоўнага энергетыка Невінамыскага АТЗ, які потым пераехаў у Гродна і гэтую пасаду займаў тут. Каманда ўмелых майстроў з усяго Савецкага Саюза будавала завод, і наш «Азот» быў самым перадавым прадпрыемствам у Міністэрстве, якое выконвала і перавыконвала план.
Першыя крокі па азотаўскай зямлі Міхаіл Васільевіч рабіў зусім яшчэ маладым, але ўжо паспеўшым праявіць сябе са станоўчага боку спецыялістам (пасля заканчэння Ленінградскага політэхнічнага інстытута ён чатыры гады адпрацаваў на Нявіннамыскім АТЗ). Хутка і на «Азоце» зарэкамендаваў сябе знаўцам сваёй справы. Пісьменнага маладога чалавека адразу заўважыла кіраўніцтва, і ўжо ў 1970 годзе ён заняў пасаду галоўнага энергетыка прадпрыемства. «Мне пашанцавала з калегамі, — успамінае Міхась Васільевіч Бялоў. — Працаваў з людзьмі, якія хварэюць за справу, думаюць, як палепшыць вытворчасць». Іх тэхнічная думка ўвесь час была накіравана на забеспячэнне надзейнасці і бесперабойнасці электразабеспячэння прадпрыемства і, адпаведна, стабільнай працы «Азоту» пры мінімальных фінансавых выдатках.
Гады ўпартай напружанай працы, цяжкай і адказнай працы на пасадзе галоўнага энергетыка не мінулі бясследна. І цяпер, праз дзясяткі гадоў, сваю правільнасць і актуальнасць пацвярджаюць некаторыя праектныя рашэнні, якія Міхаіл Васільевіч разглядаў тады з асаблівай дбайнасцю і ўважлівасцю. Дзякуючы яго ўдзелу ў вырашэнні асобных пытанняў у канчатковым выніку знаходзіліся простыя, надзейныя і нашмат менш затратныя тэхнічныя рашэнні, якія, як паказаў час, былі абсалютна дакладнымі. Заслужаная павага і непахісны аўтарытэт — вось вынік прадуктыўнай працы заснавальніка дынастыі Бяловых.
На працягу васьмі гадоў, з 1963 па 1971 гады, працавала на «Азоце» і жонка Міхаіла Васільевіча, Роза Іванаўна. Спачатку была майстрам, потым старшым майстрам службы тэлемеханікі. У гэтай сферы яна працавала і ў Нявіннамыску. На Гродзенскім азотна-тукавым заводзе фактычна першымі ў Савецкім саюзе ўкаранілі тэлемеханізацыю — вымярэнне, кіраванне, сігналізацыя аб тым, што ў сістэме электра— і водазабеспячэння ўключана, а што адключылася. Простымі словамі — інфармацыя аб рабоце розных сістэм. Яе і запускала Роза Іванаўна.
— Я стаяла ля вытокаў службы, — кажа яна, — а затым, пайшоўшы працаваць у Гродзенскі навукова-даследчы інстытут азотнай прамысловасці і прадуктаў арганічнага сінтэзу, перадала ўсё ў надзейныя рукі сваіх вучняў.
Сёння тэлемеханіка на прадпрыемстве праходзіць стадыю рэканструкцыі і пераводу на сучасную мікрапрацэсарную аснову. Значная частка працы ўжо зроблена, але шмат што яшчэ наперадзе.
Другое пакаленне сям'і Бяловых таксама працуе ў ААТ «Гродна Азот». Андрэй Міхайлавіч, сын Міхаіла Васільевіча і Розы Іванаўны, як і бацькі, скончыў Ленінградскі політэхнічны інстытут, атрымаў кваліфікацыю «інжынера-электрыка» і далей пайшоў па шляху сям'і. У штаце прадпрыемства з1992 года. Працаваў старшым майстрам, начальнікам участка ЦРАЭ. Практычна з нуля ствараў участак прамысловай электронікі. Затым быў начальнікам аддзялення электратэхнічнай лабараторыі, а потым — намеснікам начальніка цэха. Каля года з'яўляўся галоўным энергетыкам прадпрыемства, але ў сувязі з асабістымі абставінамі з пасады сышоў і сёння працуе намеснікам начальніка цэха па рамонце электраабсталявання.
«Працоўныя дынастыі — гэта добра, — не задумваючыся, кажа Андрэй Міхайлавіч. — Я ганаруся тым, што мае бацькі будавалі завод. Ну а наша задача падтрымліваць, развіваць і мадэрнізаваць, створанае рукамі папярэдняга пакалення. «Азот» павінен жыць».
Прыклад сям'і перанялі і і дзеці Андрэя Міхайлавіча Бялова. Аляксей працуе майстрам па рамонце тэхналагічнага абсталявання ў цэху аміяк-4. Вольга — інжынер АЗАіК. Уваходзіць у лік хімікаў і муж Вольгі, Сяргей Радзівонаў. Ён працуе ў цэху метанолу слесарам-рамонтнікам. Для годных прымачоў слаўнай працоўнай дынастыі Бяловых прадпрыемства таксама стала родным. Ну а працавітыя і адказныя адносіны да справы, мэтанакіраваны і планамерны рух наперад, уласцівы кожнаму прадстаўніку прозвішча, дапамаглі і ім адшукаць павагу калег. Бо, звязаныя роднаснай сувяззю, яны імкнуцца не выпусціць гонар прозвішча.
— У вас ёсць сакрэт поспеху? — пацікавілася я ў Міхася Васільевіча Бялова ў завяршэнні нашай сустрэчы.
— Ніколі не задумляўся аб поспеху, — адказаў заснавальнік дынастыі. — Імкнуўся якасна выконваць сваю працу. Калі з'яўляліся праблемы, вырашаў іх, праяўляў ініцыятыву, прапаноўваў выхады з сітуацый. Самае галоўнае — з душой і самааддачай падыходзіць да справы. Не быць абыякавым. «Азот» будаваўся і развіваўся толькі дзякуючы такому падыходу да працы, уласцівага калектыву хімікаў. Мяне як галоўнага энергетыка часта ўключалі ў камісію «Саюзазота». Я шмат ездзіў і бачыў. Неяк прыехалі на адно прадпрыемства, дзе цалкам спынілася буйнатанажная вытворчасць. Знайшлі ў чым праблема, а быў ужо канец працоўнага дня. Пытаю: «Чаму не ўхіляеце?» А мне адказваюць: «Дык ужо пяць гадзін вечара! Заўтра будзем разбірацца». Дык вось, на «Азоце» такога стаўлення да справы ніколі не было. Спадзяюся, што і ня будзе.
— Што пажадаеце прадпрыемству і азотаўцам у дзень юбілею?
— Прафесійных поспехаў і самарэалізацыі. Захаваць закладзенае папярэднім пакаленнем не фармальнае, а прадуктыўнае стаўленне да працы. Выконваць свае абавязкі, думаючы аб тым, як усё палепшыць. Трымаць зададзеную планку і працаваць на агульную справу. Калі захаваецца такі падыход, то «Азот» будзе функцыянаваць яшчэ шмат-шмат гадоў.
Іна БУТКЕВІЧ
(2018)